โรคดีซ่าน
สุขภาพ
โรคดีซ่านเป็นคำที่ใช้เรียกคนที่มีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง อาการตาเหลืองตัวเหลืองนี้เป็นเพียงอาการของโรค แต่ไม่ได้บอกว่าเกิดจากอะไร ดีซ่านมีกลไกเกิดจาก มีปริมาณสาร บิลิรูบิน (Bilirubin) ซึ่งมีสีเหลือง ในเลือดสูงเกินปกติมาก สารบิลิรูบินในเลือด จะเป็นสารบิลิรูบินชนิดไม่ละลายน้ำ (Unconjugated bilirubin) แต่เมื่อผ่านเข้าไปในตับ ตับจะสังเคราะห์ให้บิลิรูบินชนิดไม่ละลายน้ำนี้ เปลี่ยนเป็นบิลิรูบินที่ละลายน้ำ(Conjugated bilirubin) และตับขับสารนี้ออกจากร่างกายโดยปนมากับน้ำดี (Bile) ที่ขับออกทางท่อน้ำดี และผ่านเข้าสู่ลำไส้ใหญ่ และถูกขับออกโดยปนมากับอุจจาระ สีเหลืองของอุจจาระจึงเป็นสีที่ได้จาก บิลิรูบิน เมื่อเลือดมีสารบิลิรูบินสูงมากกว่าปกติมาก สารบิลิรูบินจะเข้าไปจับในเนื้อเยื่อต่างๆ ก่อเกิดมีสีเหลืองขึ้นตามอวัยวะต่างๆของร่างกาย จะเหลืองมากหรือน้อย ขึ้นกับปริมาณบิลิรูบินในเลือด ซึ่งการมีสีเหลืองผิดปกติทั่วร่างกาย เรียกว่า โรคหรืออาการดีซ่าน บริเวณที่เราพบได้บ่อยได้แก่ บริเวณผิวหนังทั่วตัว ตาขาว
สาเหตุของดีซ่าน
ที่พบบ่อยได้แก่ โรคของระบบน้ำดี โรคตับอักเสบ โรคไข้ทัยฟอยด์ โรคมาลาเรีย โรคตับแข็งจากพิษสุราเรื้อรัง โรคมะเร็งในตับ และโรคเลือดอีกหลายอย่างก็อาจทำให้เป็นดีซ่าน
เนื่องจากอาการดีซ่านมีสาเหตุได้มากมายการวินิจฉัยโรคจะต้องอาศัย ประวัติครอบครัวว่ามีโรคประจำครอบครัวหรือไม่ เช่นโรคเลือด ประวัติการเจ็บป่วย ประวัติโรคประจำตัว ประวัติการใช้ยาทั้งยาแผนปัจจุบัน ยาสมุนไพร การตรวจร่างกายคนไข้ และตรวจเลือด ตรวจปัสสาวะ รวมทั้งถ่ายเอ๊กซเรย์พิเศษบางอย่าง
สาเหตุของดีซ่าน
โรคติดเชื้อของตับ เช่น โรคไวรัสตับอักเสบทุกชนิดทั้งเอ บี และซี โรคฉี่หนู
โรคติดเชื้อ เช่น ไข้มาลาเรีย (โรคไข้จับสั่น) ซึ่งเกิดจากเม็ดเลือดแดงแตก
โรคตับอักเสบจากยาบางชนิด เช่น จากยาบางชนิดในการรักษา วัณโรค ยาปฏิชีวนะ บางชนิด
โรคตับอักเสบจาก โรคภูมิแพ้ตนเอง (ภูมิต้านตนเอง)
โรคจากมีการอุดตันทางเดินน้ำดี น้ำดีเช่น โรคนิ่วในถุงน้ำดี โรคมะเร็งตับ โรคมะเร็งตับอ่อน
โรคเลือดบางชนิด เช่น โรคจีซิกพีดี (G6PD) และ โรคธาลัสซีเมีย (Thalassemia)
การวินิจฉัยโรคดีซ่าน
จึงมักเป็นเรื่องยากและเป็นหน้าที่ของแพทย์เท่านั้น ท่านไม่ควรวินิจฉัยโรคที่เป็นสาเหตุของดีซ่าน หรือรักษาตัวเอง เพราะมีอันตรายกับคนไข้ได้มาก ในแง่ของการรักษาโรคนี้ จึงไม่เหมือนกับโรคปวดหัว ปวดท้อง ซึ่งอาจจะลองกินยาแก้ปวดดูก็ได้อาจหายเอง
อาการอื่นที่อาจจะพบร่วมกับอาการดีซ่าน
อาการอื่นๆที่พบร่วมกับอาการดีซ่านมีความสำคัญพอๆกับอาการดีซ่าน เช่น
อาการเบื่ออาหาร อ่อนเพลีย ปวดบริเวณชายโครงด้านขวาซึ่งจะเป็นอาการของมะเร็งตับ มะเร็งตับอ่อน
มีไข้หนาวสั่น ปัสสาวะสีเหลืองเข้มเหมือนขมิ้น คันตามตัว เกิดจากติดเชื้อ โรคไข้จับสั่น หรือ โรคฉี่หนู
มีไข้คลื่นไส้อาเจียน เจ็บชายโครงบ่งบอกว่าน่าจะเป็นโรคตับ
ท้องบวม(ท้องมาน) ขาบวม น้ำหนักลดเป็นต้น ซึ่งอาจจะเกิดจากตับแข็ง
อาการอ่อนเพลีย เหนื่อยง่ายซึ่งเกิดจากโลหิตจางในผู้ป่วยโรคเลือด
อาการร่วมเช่นนี้ อาจพบเพียงอย่างเดียว สองอย่าง หลายๆ อย่าง หรืออาจมีอาการอื่นๆร่วมได้อีกแตกต่างกันเป็นรายๆ ไป
การรักษาโรคดีซ่าน
การรักษาโรคดีซ่านขึ้นกับสาเหตุของโรค บางโรคก็รักษาได้ บางโรคก็รักษาไม่ได้
เช่นแพ้ยาเมื่อให้หยุดยาอาการก็ดีขึ้น
หากดีซ่านเกิดจากโรคมาราเรียเมื่อรักษามาราเรียอาการก็ดีขึ้น
สำหรับดีซ่านที่เกิดจากโรคตับอักเสบเมื่อการอักเสบดีขึ้นอาการดีซ่านก็จะหาย
สำหรับผู้ที่เป็นมะเร็งมักจะไม่หาย
ผู้ป่วยตับแข็งมักจะมีอาการแย่ลง
สำหรับผู้ป่วยดีซ่านที่เกิดจากการอุดตันท่อน้ำดี เมื่อผ่าตัดหรือได้แก้ไขอาการอุดตันอาการดีซ่านจะดีขึ้น แต่หากสาเหตุอุดตันแก้ไขไม่ได้เช่นมะเร็ง อาการดีซ่านก้ไม่หาย
https://www.honestdocs.co/what-is-jaundice
https://www.honestdocs.co/
เข้าชม : 471
|
.png)
